Lazer Kör Edebilir
Konferansçılar
bazen "lazerli puantör" (işaretleyici) denilen bir çeşit el feneriyle,
gösterdikleri slayt veya resim üzerinde bir noktayı aydınlatarak açıklamalarda
bulunurlar. Fransa'da gençler arasında lazerli puantör kullanmak moda olmuştur.
Öğretmenler lazerli puantörden yaka silkmektedir. Lazerli puantörler gözün ağ
tabakasında (retina) ciddi yanıklara yol açabilir. Fransa'da lazerli puantör
satışı nihayet yasaklandı. Lazer ışınları ağ tabakanın yerinden ayrılması, şeker
hastalığının ağ tabakada kanamalar yapışı gibi bazı göz hastalıklarının tedavisinde
başarıyla kullanılmaktadır; fakat orada lazer ışınının şiddeti ve süresi çok
ince olarak ayarlanmaktadır. En kuvvetli (3. sınıf) puantörlerin enerjisi yalnızca
0.5 watt'dır; evlerde kullandığımız ampullerin enerjisiyse 100 - 150 watt bile
olabilir. Fakat ampule bakmak kör etmediği halde lazerli puantör körlük yapabilir.
Bunun nedeni, lazer kaynağından çıkan ışınların hepsinin aynı fazda çıkması
(ışık dalgaları eşzamanlı olarak tepe ve çukur yaparlar) ve etrafa dağılmamasıdır.
Bu nedenle lazer ışınlarına "koherant ışık" da denir; yani dağılmayan,
bir araya toplanmış ışık. Ampul ışığı her yöne yayıldığı halde, lazer ışınları
çok küçük bir alan üzerinde yoğunlaşır. Göz merceği, diğer ışınlar gibi lazer
ışınlarını da ağ tabaka üzerinde bir noktada toplar. Lazer ışınlarının bir noktada
toplanması ağ tabakada yanıklar yapar. Konferansçıların kullandığı lazerli puantörler
(3. sınıf) göreli olarak pahalıdır (16 milyon lira). Buna karşı 2. sınıf puantörler
ucuzdur (4 milyon lira) ve bunların göze zarar verme olasılığı azdır; ışık vurunca
göz kapakları refleks olarak kapanır. Fakat çocuklar bu puantörleri uzun süre
arkadaşlarının gözüne tutarak eğlenmek isteyebilir. Bunun sonu ise ağ tabaka
yanıklarıdır.
Science et Vie, Temmuz 1998