Ölümün Simgesi Ebola
Pek
az virüs Ebola virüsü kadar öldürücüdür. Ebola kurbanları, bazen birkaç gün
içinde, kanayarak ölürler. Hastalık masum bir şekilde başlar: Boğaz, baş, kas
ağrıları. Birkaç gün sonra trajedi başlar: Hasta kan kusar; burun, göz, diş
etleri ve iç organ kanamaları görülür. Hastaların %50-%90'ı iki hafta (bazen
birkaç gün) içinde kanama ve şokla ölür. Ebola'nın tedavisi ve aşısı yoktur.
1995 Zaire salgını 245, 1996-97 Gabon salgını 44 ölüme neden oldu. Bu virüs
neden bu kadar kanama yapıyor? Bu nokta yeni anlaşıldı; hatta, kobaylara etkili
bir aşı bile bulundu. Ebola virüsü almış olanların kanında bir glikoproteinin
(şeker bağlamış protein) miktarı çok artmaktadır. Michigan Üniversitesi ve Atlanta'daki
Hastalık Kontrol Merkezi (CDC) nihayet problemi çözdü. Bu glikoproteinin nötrofil
dnilen akyuvarlara yapışır. Bu hücreler bağışıklık savaşının komandolarıdır:
Bakteri ve virüsleri içlerine alarak yok ederler: Fagositoz (hücre yemek) nötrofilleri
ayrıca, B lenfositlerini antikor yapmaya, T lenfositleriyse virüsü öldürmeye
zorlarlar. Ebola glikoproteininin yapıştığı nötrofiller görev yapamaz olur.
Serbest kalan Ebola virüsü kendi üstünde yapışık kalmış glikoproteini anahtar
gibi kullanarak toplar ve atardamarların içini astarlayan endotel hücrelerine
girer. Bu hücrelerin DNA'sı ddurmadan Ebola virüsü yapmaya başlar. Kan damarlardan
dışarı sızmaktadır. Hasta antikor yapmaya zaman bulamadan kan kaybına bağlı
şoktan dolayı ölür. Michigan Üniversitesi'nden Gary Nabel, Ebola'ya karşı kobaylarda
etkili olan bir aşı hazırladı. Aşı Ebola glikoproteininin yapılışında rol oynayan
genin bakteri DNA'sına (plazmid) eklenmesiyle oluşturuldu. Bu aşı kobayları
Ebola'dan korumaktadır. Şimdi Büyük Sahra'nın güneyindeki insanları kasıp kavuran
Ebola virüsüne karşı insanlarda etkili olacak bir aşı aranmaktadır. Hem halk
hem de sağlık personeli aşılanarak insan beyninin gücü, Ebola'ya kanıtlanacaktır.
Ebola, HIV virüsü gibi durmadan "kılık" (antijen) değiştirip aşıyı
etkisiz kılmazsa tabii.
Discover, Temmuz 1998